Если вы еще не писали сочинение на тему «Ненан мотт сан дозалла», то осмелюсь предложить вам готовые варианты. Заведующая отделом краеведческой литературы Бабуева Х. прочитала стихотворение А. Айдамирова «Ненан мотт» и Ш. Арсанукаева «Ненан мотт». Сочинение по теме Ненан мотт-аганан илли 8 класс План 1 Маттах ляцна дош 2 Ненан мотт аган иллица бовзуьта буьйцу 3Дерзор.
"Ненан мотт" (Рамазан Берзлоев)
Ненан Мотт сумел создать настоящее искусство, которое проникало в самую глубину души слушателя. Неньян Мотт Аганан Илли может быть вызвана разными факторами, и каждому из нас необходимо научиться эффективно справляться с этим. Сан ненан мотт включает в себя не только уважение к старшим, но и заботу о них. Кхуьуш долчу чкъурана ненан мотт хьоьхуш хиларна, суна со ирсе хета. Смотрите видео онлайн ««Ненан мотт» | О важности знания и сохранения родного языка» на канале «trk_put» в хорошем качестве и бесплатно, опубликованное 26 апреля 2024 года в 18:38, длительностью 00:17:33, на видеохостинге RUTUBE.
"Ненан мотт" (Рамазан Берзлоев)
Наггахь хеза вайна: «Иза вовшех кхеттал бийца хиъча а тоьар дара», - олуш. Ма - дарра аьлча, и стаг шен къомах цавашар ду. Иза д1адахнарг а, хиндерг а доцу стаг ву. Цу докъазаллах Дала лардойла вай! Чекхйолуш суна Ахмадов Мусан байташ яло лаьа: Кхераме дац суна мехаш,Къизачу зуламан ор а, - Нохчийн мотт соьца мел беха, Онда бу сан лаьттахь орам. Задавайте вопросы и делитесь своими знаниями. Открой этот вопрос на телефоне - включи камеру и наведи на QR-код!
Цуьнца доьзна ду халкъан дерриге а дахар: уьйраш, болх, гергарло, хазахетар, халахетар, сий, яхь, хьекъал, кхетам. Халкъан кица дало лаьа суна кхузахь: « Мотт бу-къам ду, мотт бац-къам дац». Сецна бакъ ду, мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вай къоман сий дужур ду. Вай нохчий ду. Веза-Воккхачу Далла кхоьллина вай нохчий: цо делла вайна нохчийн сибат; цо делла вайна нохчийн г1иллакхаш, ламасташ; цо белла вайна Нохчийн мотт! Со йинчу, х1ара дерриг а Дуьне вайна совг1атанна деллачу, вайн цхьаъ бен йоцчу, кхин хилла йишйоцчу сан Ненан мотт-х1ун хир ду цул деза, цул сийлахь,цул хьоме?! Нохчийн мотт —вайн къоман аз ду, вайн къоман илли ду, вайн къомон назма ю. Ненан матто вай 1амадо Даймохк беза.
Ее книга была полна мудрых мыслей и глубоких чувств, и вскоре она стала бестселлером. Люди со всех концов земли приезжали, чтобы встретиться с Ненан и услышать ее истории. Ненан стала символом мудрости и вдохновения для многих. Ее книги переводились на разные языки, и ее имя стало известно далеко за пределами ее родной деревни. Но несмотря на всю славу, Ненан оставалась скромной и доброй. Она продолжала писать, вдохновляя других своими произведениями. Таким образом, Ненан стала легендой своего времени, оставив незабываемый след в истории литературы. Ее творчество продолжает вдохновлять и учить людей, напоминая о важности мудрости и доброты. Мне нравится1. Не нравится557 Вариант 2 В тихом уголке старого города жила девушка по имени Ненан. Она была известна своими невероятными способностями к ткачеству и вышивке. Ее работы украшали дома местных жителей и привлекали внимание туристов. Ненан была не только мастером своего дела, но и обладала удивительным чувством красоты и гармонии. Однажды Ненан решила создать особенную работу, которая стала бы воплощением ее мечты о совершенстве. Она выбрала самые тонкие нити и самые благородные оттенки, чтобы создать шедевр, который оставил бы людей в восторге. Неделя за неделей Ненан ткала и вышивала, погружаясь в свое творчество с таким упоением, что время казалось останавливалось. Когда работа была завершена, все вокруг захватывало дыхание от великолепия увиденного. Ненан создала нечто такое, что никто из присутствующих не видел раньше. Ее ткацкий шедевр был настолько потрясающим, что слова не могли передать всей его красоты и величия. Ненан назвала свое произведение «Мотт сан Дозалла» — что-то невероятное, неописуемое и возвышенное. Это было не просто полотно, а истинное произведение искусства, которое вдохновляло и возвышало всех, кто смотрел на него. С тех пор «Мотт сан Дозалла» стало символом совершенства и красоты. Работа Ненан стала легендой, и ее имя было запечатлено в истории как великой мастерицы, способной создать нечто великолепное и неповторимое. Таким образом, история Ненан и ее «Мотт сан Дозалла» напоминает нам о том, что истинное искусство способно вдохновлять, возвышать и оставаться в сердцах людей навсегда. Мне нравится627 Не нравится315 Вариант 3 В тихом уголке старого парка стоял древний фонтан, окруженный густыми зелеными кустами. Вода из него текла тонкими струйками, создавая музыку, которая наполняла весь парк своим мелодичным звучанием. Люди приходили сюда, чтобы насладиться этой тишиной и красотой, чтобы забыться в мире своих мыслей и чувств. Однажды вечером, когда солнце уже скрылось за горизонтом, в парк пришел молодой парень по имени Александр. Он был студентом литературного факультета и всегда мечтал написать что-то по-настоящему великое. Он сел у фонтана и закрыл глаза, погружаясь в свои мысли. Вдруг, словно вдохновение сошло на него, он начал писать. Его рука легко скользила по бумаге, слова текли как вода из фонтана, создавая картины историй, которые он только что придумал. Александр писал и писал, пока ночь не окутала парк своим темным покрывалом. Когда он закончил, он осознал, что это было нечто удивительное, что он только что создал. Его руки дрожали от волнения, когда он осмотрел свое произведение. Он улыбнулся, понимая, что это было его лучшее сочинение. Утром он отправил свой рассказ на литературный конкурс, и через несколько недель получил письмо о том, что его работа была отмечена жюри как лучшая. Александр был счастлив, его мечта сбылась. Он понял, что вдохновение может прийти в любой момент, как вода из древнего фонтана, и что важно уметь поймать этот момент и воплотить его в своем творчестве.
Дуьненах дехачу х1ора къомана а шен мотт белла Далла. Шен ненан маттаца кхуьуш ю къоман культура, литература, искусство. Ала деза, къоман уггаре а еза, уггаре а сийлахь хазна ю оцу къоман Мотт. Буьйцучу маттаций бен цхьа а х1ума дийца йиш яц вайн, цхьана а х1уманах лаьцна х1умма а ала а, дийца а адамийн таро хир яцара, буьйцуш болу аьзнийн мотт ца хилча. Мотт- иза къоман са, адамаллин куьзга ду, массочу х1уманан а бух бу. Цуьнца доьзна ду халкъан дерриге а дахар: уьйраш, болх, гергарло, хазахетар, халахетар, сий, яхь, хьекъал, кхетам. Халкъан кица дало лаьа суна кхузахь: « Мотт бу-къам ду, мотт бац-къам дац». Сецна бакъ ду, мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вай къоман сий дужур ду.
Сочинени ненан мотт
Ненан мотт — Ненаца уьйр йолуш бу, Ненан сий деш воцург къонах а вац. Ненан Мотт – это не только праздник, но и возможность сохранить и передать нашу культуру следующим поколениям. Мотт сан ненан мотт – это то, что делает нас непобедимыми и уникальными.
«Ненан мотт» | О важности знания и сохранения родного языка
Ненан мотт аганан илли — это не только средство общения для чеченцев, но и часть их идентичности. Часто, насмехаясь над моттом «сан ненан мотт», мы можем упустить его истинное значение. Нохчийн мотт –вайн къоман аз ду, вайн къоман илли ду, вайн къомон назма ю. Ненан матто вай 1амадо Даймохк беза. Шен ненан мотт халкъо, Сий ойбуш, Iалашбахь, Цу халкъан паргIато Цхьаммо а хьошур яц. В Чечне объявили конкурс сочинений на чеченском языке Ненан мотт – сан дозалла для молодых учителей республики.
Ненан Мотт - Язык матери (родной язык).
Десачу хабарх ларбала 1амон, шаьш къахьега дезаш хилар церан ц1ийх долийта. Маггане а мегар дац доьзалш къинхьегамах ларбан. Ша къахьегнарг эвхьаза а, сийлахь а хилар т1амарх долийта деза царна. Суо дика нана ю бохург-м дац сан иза. Со даима а доьшуш, балхахь, некъахь хилла вайн нохчийн дукхахболу зударий санна.
Амма ас билгалъяьхначу амалех мелла а амалш соьца а, сан шина к1антаца а елахь и тхан ненан беркат ду. Гой хьуна, вайн дай-нанойн масалех хуьлу-кх иза. Вайн б1аьргаш чухула къонахий хила безаш бу вайн дай, вежарий, ц1ийндай, к1ентий. Т1аккха бен хир бац уьш нахана хьалха къонахий.
Вайна, зударшна дика хаьа церан садоллу меттиг, церан къонахаллин мах а вайга дика хадало. Амма сан дагара д1а ца долу вайн къонахий шерашкахь дегнаш доьжна бахар, церан ца дог1учу дагара белакъиэжа безаш хилар, ши шай лурдоцчу модийн овгале «начальник, командир» баха дезаш хилар. Церан г1ело йина синош, аьшнаш йина яххьаш, церан къонахалла хьастадаларх хийцар, уьш шаьш-шайна к1езиг хетарх, х1етте а вайна хьалха а, вовшашна хьалха а церан къонахий хилла чекхбовла безарх цецйолура со. Царна г1о-накъосталла дар сан декхар дара.
Югославехь а хилла вай долчехь санна т1емаш, царна дуьнено а г1о дина юхаметтах1отторехь, эзар-эзарнаш психологаша шерашкахь къахьегна цигахь. Вай долчохь иштта ца хилла. Т1еман невроз д1аялаза ю х1инца вайна юккъера. Дера г1ала а юха ден ма елла, дуккха а дикчу аг1ор хийцамаш а ма хилла, амма чов хилла синош-м ца таделла, уьш х1инца а цомгаш ду.
Х1инца а вайн дукхахболу 1илманчаш а, хьекъалчаш а цу хенахь я жимма цул т1аьхьа дешнарш бу. Цу заманахьлера кегийрхой къаьсттина оьздангалла йолуш а бара. Доьшуш долчу нохчийн зудберех дозалла дора цара, уьш церан йижарий бара, уьш 1алашбар церан декхар дара, царах дериг даккха дага а дог1ур дацара. Сибрехан къизаллех чекхдевллачу нохчийн адамашкахь адамалла, къинхетам биснера.
Ткъа тахана луьрчу т1емах девллачу вайх хилларг — къинхетам д1абаьлла, вовшех лаза дог ца дисна, вовшашна т1екхойкху, воккхачун къаналлех, жимачун къоналлех лаца г1иллакх ца дисна, ахчанах дела вина, и хилчахьана, ши шай лур доцчух а къонах вина, тамашийна девлла. Вайн дайша лийринарг — Дала вай цхьабосса дуьнен т1е кхоллар а, нохчийн юкъараллин дахаран исторехь лай, элий ца хилар а, хьалхарчу денна тIера тIаьххьарчу дийне кхаччалц Делан лай вай хилар а дицдан йиш ца хилар дагахьлаттадойла луур дара вайн кегийрхоша. Дерриг вуон ду бохург а дац сан и, дахар атта г1уллакх дац, дика-вуон ийна ду дахарехь, амма вай дешна а, доьшуш а делхьара х1инцачул дуккха а г1олехь хир дара, цхьайолу осала амалш а хир яцара кегийрхошкахь. Шен доьзалш еса х1умнаш кхиарх ларбан беза.
Баьпкан мах хаа а, цуьнан хама бан а 1амо беза.
Сочинение нужно написать на одну из нескольких тем: значимость родного языка в жизни чеченского общества, в сохранении традиционных духовно-нравственных ценностей народа, события чеченской культуры и истории, или описание знаменательных событий из жизни автора. Текст должен быть объемом до 550 слов, его нужно сопроводить видеопрезентацией к конкурсной работе, опубликованной в Инстаграме.
Конкурсная комиссия определит пятерку лучших работ, которые будут опубликованы на странице Ассоциации в Mylistory.
Ма хазахетарца олу беро и дуьххьарлера, ненан дагна тамехь дешнаш. Нанас 1амадо бера нохчийн маттахь шен ойла даше ерзаян. Кху доккхачу дуьненахь бац аьлла хета суна адамийн маттах ненан мотт олуш. Амма олу иза нохчийн маттах.
Сан доьзалехь даима бара бекаш нохчийн мотт. Нанас башха ч1ог1а доцучу озаца буьйцура и мотт, делахь а цо меллаша аьлларг дагах а кхеташ дешнаш хуьлура. Со школе яхча евзира суна меттан к1оргалла. Нохчийн маттахь дийцарш, туьйранаш, иллеш, х1етал-металш, чехкааларш. Хиира нохчийн мотт иза бух боцу х1орд буйла.
Мотт адамийн дахаран хазна ю. Иза адамаш массо а аг1ор вовшех кхетош болу Дала вайна белла тамашийна г1ирс бу. Дуккха а ду дуьненахь меттанаш, ткъа царна юкъахь шен меттиг д1алоцуш, къаьсташ вайн нохчийн мотт бу. Вайн мотт г1иллакхе а, оьзда а бу, мерза а бу. Иза къоман са, адамаллин куьзга а ду. Мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вайн къоман сий а дужур ду.
Цундела вайна беза, вай 1амабо вешан нохчийн мотт. Мотт д1абаьлча халкъан тезет, ловзар-синкъерам, дика-вон д1адолу. Уьш д1адевллачу халкъах халкъ ала йиш яц. Вайн халкъах, вайна кхане а йолуш, халкъ хила лаахь, уггар хьалха нохчийн мотт, олуш махиллара, баьрчче баккха беза вай.
Сочинение ненан мотт на чеченском языке
Это мероприятие еще раз напомнило о важности сохранения и развития чеченского языка и культуры. Оно стало символом того, что современное поколение готово беречь и передавать богатое наследие своих предков.
Текстан 27 предложени ешча кхин цхьа суртх1отторан г1ирс карабо вайна « кхохкийна юьхь» боху эпитет. Оцу эпитетах пайдаэцарца гойту вайна яздархочо Леча шена гучух ч1ог1а цатам хилла, реза воцуш хилар. Цул совнаха кхузахь хаало вайна иза нахах дог лозуш, къинхетаме стаг хилар. Вайна ма-гарра Ахмадов Мусас шен текстаца тоьшалла до нохчийн мотт хаьлдолуш а, хаза а хиларан. Къинхетам — иза адаман синхаамех коьртачарехь цхьаъ бу. Кхечу адамна, гонахарчу 1аламна хуьлуш йолу г1ело бен ца хеташ, дог лазар ду аьлла, хета суна иза.
Сан кхетамехь къинхетаме стаг иза , ас лакхахь ма-аллара кхечуьнга деанчу вуонна юьстах а ца лаьтташ, цуьнан дог оьцуш, дашца а, г1уллакхца накъосталла деш верг ву. Масала Абубакарова П. Хеда къинхетаме хилар ду иза. Яздархочо вайна иза гойту 9 предложенехь. Дахарера масал далош, лакхахь ялийна ойла т1еч1аг1ъеш, ала лаьа вайн паччахьах дош. Цомгушчарна, мискачарна г1о деш, царех дог лозуш, царна г1о-накъосталла деш схьавог1уш ву Рамзан Ахматович. Цу т1ера схьа жам1 дан йиш ю вайн къинхетам адаман амалехь сийлахьчарехь цхьаъ хилар. Выберите книгу со скидкой: ОГЭ.
Новый полный справочник для подготовки к ОГЭ Математика. Новый полный справочник школьника для подготовки к ЕГЭ Дошкольная педагогика с основами методик воспитания и обучения. Учебник для вузов. Стандарт третьего поколения. Считаю и решаю: для детей 5-6 лет. Начинаю считать: для детей 4-5 лет. Пишу буквы: для детей 5-6 лет. Русско-английский словарик в картинках для начальной школы ОГЭ.
Бакъдерг дийцича-м суна дукхахъерш телевизор чохь бен ца гина. Лекха лаьмнаш, г1овг1анца охьаоьху чухчарийн хиш, хьаннийн исбаьхьалла — и суьрташ сайна гича, со воккхаве вайн иштта меттигаш хиларна, цига кхача боккха лаам бу сан. Сайн дийцарехь аса юьйцур йолу исбаьхьалла Къоьзан-1ам бу. Ас дуьххьара хьоьстуш хир йоций хаьа суна Къоьзан-1оман цхьа шатайпа хазалла. Аьхка цига даха аьтто хилира тхан, сайн нийсархоша дийцарехь лаьара суна цига кхача. Кхераме белахь, некъ бах ца белира суна. Цхьа 1адийна стаг санна вара со, оцу меттиган исбаьхьалло цецваьккхина.
Телевизор чохь гаррий, хьайн б1аьргийн нуьрца гаррий цхьаъ ца хиллера. Б1аьргашна хьалха х1оьттина сурт цхьа туьйра, цхьа г1ан дара. Суна моьттура: « Х1инца ас б1аьргаш схьадиллича, со сайн ц1ахь хир ву, сайн лехамашкахь». Гуш дерг г1ан дацара. Сийно-баьццара хи, бухара т1улгаш гуш, ц1ена. И хина 1уналла деш санна, цунна го бина аьрцнаш. И дерриг сурт цхьа даг чу ца тарлуш хазахетар дара.
Лаьара массо меттиге б1аьрг тоха, хьайн деган к1айле йийца гено лаьттачу б1аьвне. Лекхачу орцана т1е хьалавелира со. Оцу аьхначу х1авао лахдира сан к1адвалар, д1аяьккхира сан даг чуьра есалла. Сан 1алашо- б1ов ах хаьрцина лаьтташ яра, цуьнан пенаш йозанашца къарздинера, т1ехь цхьаццаммо , аса сонта стаг эр дара цунах, ша кхузахь хилла аьлла билгало йитина ваханчух, шен фамили, ц1е яз а йина. Б1аьвнийн пенаш б1ешерашкахь я мохе, я т1еман ирчалле гор ца х1оттаделлера. Цхьа воккха стаг санна, доьналлех дуьззина, шен дахарехь дуккха ирча киртигаш 1иттаелла. Ма дуккха къамелаш дийр дара ца соьга, мохийн шабарца, хинан г1овг1анца.
Хаза хенаш юьйцур яра цо, берийн деларх а, маьршачу заманца юьйцина, ткъа х1инца деса ду пенаш а, б1арзделла деса кораш а.
Дешаран декъехь хуьлуш мел бакхий хийцамаш белахь а, хаарш д1адаларан а, т1еэцаран а, т1екхуьу чкъор кхетош-кхиоран кеп урок хилаза ца йолу. Ткъа таханлерачу дийнахь пачхьалкхан т1едахкаршца ламасталлин йолчу урокан кеп хийцина, керлачу лехамашца д1аяхьа еза.
Методика хийца еза, цу юккъе керла технологиш ялош. Хьехархочо урокана х1отточу 1алашонах, хоржучу коьчалх, нийса билгалдинчу методически некъех дозуш хуьлу цуьнан жам1аш а, 1аморан а, кхетош-кхиоран дикалла а. Х1инцалера урокаш къаьсташ ю вовшахтохаран кепаш тайп-тайпана хиларца: семинараш, лекцеш, ловзарш, конференцеш и д1.
Кхузахь а цхьацца кхачамбацарш хила тарло: билгалйинчу темин 1алашоне кхачарехь долу хаарш къасто цахаар, урокийн цхьацца долчу дакъошка тидам тоъал цахилар, дешархой дешарна т1еберзон хьелаш цакхоллар, урокан кхетош-кхиоран дакъа тидаме цалацар. Ткъа таханалерачу дийнахь, х1ора дешархо тидаме а лоцуш, урокашна т1ехьажам хила беза. Х1инцалерачу урокан кеп билгалйийриг ду: хаарш даларан декъехь дан дезарг билгалдаккхар, дешархошна тоъал хаарш далар, тайп-тайпана болхбаран кепаш йовзийтар; 1амош долчуьнан чулацамца йог1у кепаш а, некъаш а харжар, дешрхошна кхачаме хаарш луш долу болх вовшахтохар, дагалаьцнарг кхиамца, дика жам1аш долуш чекхдериг хиларан тоьшалла а луш; ненан матте, 1амабаре лаам кхуллу 1аморан кепаш харжар.
Урокехь дешархоша дечун нийса мах хадо хаар, муьлхачу жам1ашка сатийса йиш ю урокан юьхьехь д1ахаийтар; болх бан дог доуьйту хьелаш хилийта хьовсар, кху кепара юкъаметтигаш шайца йолу — хьехархо-дешархо, дешархо-дешархо, дешархо-хьехархо. Тахана хьехархо вац гуттар а дешархошна дийца дезарг. Дешархой бу шайна хьалха лаьттачу хаттаршна жоьпаш лохуш, лехамийн новкъахь алссам къахьега дезаш.
Вайн, хьехархойн декхар — уьш цу новкъа бахар, цаьрга шайн хаарш гулдайтар. Цхьана низамехь теманашца нисйинчу урокаша таро ло, х1ора темина хаттар къасто, цу темина йог1учу урокийн тайпанаш харжа, уьш вовшашца йоза. Урок вовшах тухуш билгалдан деза: урокехь кхочушдан деза 1аморан а, кхетош-кхиоран а декхарш; дешархошна хаа деза, муьлхачу жам1ашка дог даха йиш ю, муьлхачу лакхене кхача йиш ю; керла тема йовзар халонга дерзон тарлуш хилар; йийцаре еш йолчу материалаца дог1у методически некъаш; 1аморехь оьшуш болу г1ирсаш; ц1ахь бечу белхан чулацам, барам, кхочушбаран кепаш.
Урокан кеп хоржуш тидаме эца деза дешархойн хаарш. Ледара а, дика а доьшуш болу дешархой саццаза тидамехь латторо аьтто бийр бу сатийсинчу жам1ашка кхачарехь. Тайп-тайпанчу белхийн кепех пайдаоьцуш вовшахтоьхначу уроко г1о дийр ду эвсаре а, пайде а хин йолчу кепара урокан хенах пайдаэца, дешархоша ц1ахь дечу дешаран барам харжа а.
Уьш хила тарло: урок-тобанашкахь болх бар; урок-1аморан дарс; урок-кхетор; урок-гайтам; урок-проектни хьесапаш кхочушдар; урок-талламаш бар. Иштта д1ахьош болчу балхо кхачаво х1инцалерачу лехамашка, кхиадо юкъара дешаран дараш а, хаарш а УУД. Кху кепара болх баро г1о до хьехаран шайн зеделла ц1ераш, технологин кепаш юкъаяло: кхиош-1аморан, могашалла ларъяран, информационно-коммуникационни, 1оттабаккхаман-диалогин, дешаран проектированин, интерактивни технологеш и.
Нохчийн меттан хьехархошна царех пайдаэца хало ду, х1унда аьлча т1ехьажа г1ирс бац, интернет чохь а нохчийн маттахь хаамаш к1еззиг бу. Делахь а, массо хьехархо лехамехь хила веза, массо аг1ор керлачунна т1екхиа г1ерташ.
Сочинени Ненан мотт-сан деган илли
Лекхачу орцана т1е хьалавелира со. Оцу аьхначу х1авао лахдира сан к1адвалар, д1аяьккхира сан даг чуьра есалла. Сан 1алашо- б1ов ах хаьрцина лаьтташ яра, цуьнан пенаш йозанашца къарздинера, т1ехь цхьаццаммо , аса сонта стаг эр дара цунах, ша кхузахь хилла аьлла билгало йитина ваханчух, шен фамили, ц1е яз а йина. Б1аьвнийн пенаш б1ешерашкахь я мохе, я т1еман ирчалле гор ца х1оттаделлера. Цхьа воккха стаг санна, доьналлех дуьззина, шен дахарехь дуккха ирча киртигаш 1иттаелла. Ма дуккха къамелаш дийр дара ца соьга, мохийн шабарца, хинан г1овг1анца. Хаза хенаш юьйцур яра цо, берийн деларх а, маьршачу заманца юьйцина, ткъа х1инца деса ду пенаш а, б1арзделла деса кораш а. Гонахарчу басешкахь лепаш гора тайп-тайпанчу зезагийн кортош: можа, сийна, ц1ен басарш дара бецашна юккъехь даьржина, сирла басарш 1енийча санна. Дукха генахь йоцуш лаьтташ яра базанийн жима хьун. Ма ирс ду-кх кхузахь 1ачу нехан аьлла хеттачу заманчохь: — Адам!
Ларлуш охьавосса, — аьлла хезира суна сайн ненан аз. Ца лаьара д1аваха, йита х1ара хазна. Делахь а, нене ла ца доьг1ча цаваларна, юхнехьа некъ бира ас, оцу меттигашка вухаван дог-ойла йолуш. Сайн дийцар чекхдаккхале ала лаьа суна: « Адамаш, дукхачу хьолахь, баккхийнаш, ирсе кхача г1ерта, генахь лоьху цара иза. Ткъа иза юххехь ду — зезагца,б1аьвнаца, эсалчу мохаца, хьан Даймахкаца. Сиха йоьду олу вай зама, ца йоьду — вай ду сиха, б1аьрзе, 1аламах хаьдда. Г1ой вай Къоьзан-1оме, б1аьвнийн туьйранашка ладог1а. Некъ дика хуьлийла вай. Иза иштта хилар шеко йоцуш ду,х1унда аьлча нохчийн маттахь дуккха а бу пайдаэца йиш йолуш суртх1отторан г1ирсаш.
Оцу г1ирсашца муьлхха а ойла йийца йиш йолуш, хазна ю вайн мотт. Х1ара тезис т1еч1аг1ъеш, хьовсур вай Гайсултанов 1. Суртх1отторан г1ирсех шуьйра пайдаэцна яздархочо.
В этот день мы собираемся вместе, чтобы отпраздновать нашу культуру и традиции. Мы одеваемся в национальную одежду, играем на традиционных инструментах и танцуем чеченские танцы. Одним из главных атрибутов Ненан Мотта является костер. Мы собираемся вокруг него, чтобы петь и танцевать.
Костер символизирует единство и согласие нашего народа.
Цуьнца доьзна ду халкъан дерриге а дахар: уьйраш, болх, гергарло, хазахетар, халахетар, сий, яхь, хьекъал, кхетам. Халкъан кица дало лаьа суна кхузахь: " Мотт бу-къам ду, мотт бац-къам дац". Сецна бакъ ду, мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вай къоман сий дужур ду. Вай нохчий ду. Веза-Воккхачу Далла кхоьллина вай нохчий: цо делла вайна нохчийн сибат; цо делла вайна нохчийн г1 иллакхаш, ламасташ; цо белла вайна Нохчийн мотт! Со йинчу, х1 ара дерриг а Дуьне вайна совг1 атанна деллачу, вайн цхьаъ бен йоцчу, кхин хилла йишйоцчу сан Ненан мотт-х1 ун хир ду цул деза, цул сийлахь, цул хьоме?! Нохчийн мотт - вайн къоман аз ду, вайн къоман илли ду, вайн къомон назма ю. Ненан матто вай 1 амадо Даймохк беза.
Заманан денна хийцалуш лаьттачу хьелашка хьаьжжина, Нохчийн Республикин Дешаран Минисерствос т1е а эцна, ч1аг1йина йолу керлачу программаша вайна, хьехархошна т1е декхар дуьллу ишколехь ненан мотт а, ненан меттан литература хьехаран г1уллакхаш кхин а тодан, лакхарчу т1ег1ан т1е даха а. Дешаран декъехь хуьлуш мел бакхий хийцамаш белахь а, хаарш д1адаларан а, т1еэцаран а, т1екхуьу чкъор кхетош-кхиоран кеп урок хилаза ца йолу. Ткъа таханлерачу дийнахь пачхьалкхан т1едахкаршца ламасталлин йолчу урокан кеп хийцина, керлачу лехамашца д1аяхьа еза. Методика хийца еза, цу юккъе керла технологиш ялош. Хьехархочо урокана х1отточу 1алашонах, хоржучу коьчалх, нийса билгалдинчу методически некъех дозуш хуьлу цуьнан жам1аш а, 1аморан а, кхетош-кхиоран дикалла а. Х1инцалера урокаш къаьсташ ю вовшахтохаран кепаш тайп-тайпана хиларца: семинараш, лекцеш, ловзарш, конференцеш и д1. Кхузахь а цхьацца кхачамбацарш хила тарло: билгалйинчу темин 1алашоне кхачарехь долу хаарш къасто цахаар, урокийн цхьацца долчу дакъошка тидам тоъал цахилар, дешархой дешарна т1еберзон хьелаш цакхоллар, урокан кхетош-кхиоран дакъа тидаме цалацар. Ткъа таханалерачу дийнахь, х1ора дешархо тидаме а лоцуш, урокашна т1ехьажам хила беза. Х1инцалерачу урокан кеп билгалйийриг ду: хаарш даларан декъехь дан дезарг билгалдаккхар, дешархошна тоъал хаарш далар, тайп-тайпана болхбаран кепаш йовзийтар; 1амош долчуьнан чулацамца йог1у кепаш а, некъаш а харжар, дешрхошна кхачаме хаарш луш долу болх вовшахтохар, дагалаьцнарг кхиамца, дика жам1аш долуш чекхдериг хиларан тоьшалла а луш; ненан матте, 1амабаре лаам кхуллу 1аморан кепаш харжар. Урокехь дешархоша дечун нийса мах хадо хаар, муьлхачу жам1ашка сатийса йиш ю урокан юьхьехь д1ахаийтар; болх бан дог доуьйту хьелаш хилийта хьовсар, кху кепара юкъаметтигаш шайца йолу — хьехархо-дешархо, дешархо-дешархо, дешархо-хьехархо. Тахана хьехархо вац гуттар а дешархошна дийца дезарг. Дешархой бу шайна хьалха лаьттачу хаттаршна жоьпаш лохуш, лехамийн новкъахь алссам къахьега дезаш. Вайн, хьехархойн декхар — уьш цу новкъа бахар, цаьрга шайн хаарш гулдайтар. Цхьана низамехь теманашца нисйинчу урокаша таро ло, х1ора темина хаттар къасто, цу темина йог1учу урокийн тайпанаш харжа, уьш вовшашца йоза. Урок вовшах тухуш билгалдан деза: урокехь кхочушдан деза 1аморан а, кхетош-кхиоран а декхарш; дешархошна хаа деза, муьлхачу жам1ашка дог даха йиш ю, муьлхачу лакхене кхача йиш ю; керла тема йовзар халонга дерзон тарлуш хилар; йийцаре еш йолчу материалаца дог1у методически некъаш; 1аморехь оьшуш болу г1ирсаш; ц1ахь бечу белхан чулацам, барам, кхочушбаран кепаш. Урокан кеп хоржуш тидаме эца деза дешархойн хаарш. Ледара а, дика а доьшуш болу дешархой саццаза тидамехь латторо аьтто бийр бу сатийсинчу жам1ашка кхачарехь. Тайп-тайпанчу белхийн кепех пайдаоьцуш вовшахтоьхначу уроко г1о дийр ду эвсаре а, пайде а хин йолчу кепара урокан хенах пайдаэца, дешархоша ц1ахь дечу дешаран барам харжа а. Уьш хила тарло: урок-тобанашкахь болх бар; урок-1аморан дарс; урок-кхетор; урок-гайтам; урок-проектни хьесапаш кхочушдар; урок-талламаш бар. Иштта д1ахьош болчу балхо кхачаво х1инцалерачу лехамашка, кхиадо юкъара дешаран дараш а, хаарш а УУД. Кху кепара болх баро г1о до хьехаран шайн зеделла ц1ераш, технологин кепаш юкъаяло: кхиош-1аморан, могашалла ларъяран, информационно-коммуникационни, 1оттабаккхаман-диалогин, дешаран проектированин, интерактивни технологеш и. Нохчийн меттан хьехархошна царех пайдаэца хало ду, х1унда аьлча т1ехьажа г1ирс бац, интернет чохь а нохчийн маттахь хаамаш к1еззиг бу.
Ненан мотт – хьо ду сан дахар!
Вокруг Ненан Мотт Дахаран Хазна раскинулась живописная природа, которая завораживает своей красотой и разнообразием. Сан ненан мотт включает в себя не только уважение к старшим, но и заботу о них. язык матери», которое охватывает весь комплекс этики, принципы нравственного поведения и предста. Ненан мотт ларбеш ца хилча, цуьнан сий деш ца хилча, къам д1адолу. Ненан Мотт сумел создать настоящее искусство, которое проникало в самую глубину души слушателя. Но ненан и мотт дахаран хазна – это не только отношение к другим, но и к себе.
Сочинение на тему: «Ненан мотт сан дозалла»
Сан ненан мотт включает в себя не только уважение к старшим, но и заботу о них. Ненан мотт аганан илли собрали все свои силы и вызвали на помощь дружественных существ и волшебников, которые рисковали своей жизнью, чтобы защитить эту священную землю. Ненан мотт хIора къоман а, хIора халкъан а культурин бух хиларе терра, иза мелла а кIорггера дика Iамор вайн хIоранна а декхар ду. Смотрите видео онлайн ««Ненан мотт» | О важности знания и сохранения родного языка» на канале «trk_put» в хорошем качестве и бесплатно, опубликованное 26 апреля 2024 года в 18:38, длительностью 00:17:33, на видеохостинге RUTUBE.
Ненан мотт – аганан илли
Касумов Сайд-Мохьмадан, доций а долуш, дуккха а довха дешнаш ду нохчийн маттах лаьцна. Кегийрхошна лерина ду ала мегар ду уьш. Баккхийниш шайнччул дуьне гина бевлла, хиндерг цаьргахь дац, кегийрхошкахь ду. Кхузахь «Даймохк» а, «Ненан мотт» а куьцана вовшах тасархьама далийна дац, амма Даймохк, Ненан мотт а цхьаьна бен хила йиш йолуш дац.
Хьо муьлха къоман векал ву къасточех, уггар коьртачех цхьаъ, — мотт бу. Хьуна я хьан берана нохчийн мотт ца хаахь, хьо француз, испанхо милла кхиверг а ву, нохчи вац. Дуккха шераш ду хьо кхолларалийн балхахь волу.
Сайна цхьанна нохчийн мотт дика хаа бохург дац сан и. Мила ву тахана вайна нохчийн матте довла дуьхьало еш? Уггар хьалха вайн къомах болу чиновникаш бу-кх!
Россехь дуккха а къаьмнаш ду, Советийн заманахь дуьйна, шайн маттахь юьхьанцара школаш йолуш. Тахана а нохчийчун коьртехь сом ду. Вайх къам маца хир ду?
И сом ненан маттахь а даккха йиш хилар кхетам кхиъча. Абузарна-м хаара оьрсийн маттахь язъян, шайна и мотт хаа моьттуш болчарел а дика.
Бакъду, доьзал алар нийса хир ду, нагахь цхьаьна дехачу адамийн, ц1 ийца гергарло хилла ца 1 аш, оьздангаллин мехаллех болу кхетамаш цхьатера а, вовшашна юккъехь сий-ларам а хилахь.
Доьзал кхоллар а, иза кхетош-кхиор а стагана дахарехь т1 ех1 уьттучу зерех уггаре коьртачарах цхьаъ ду, х1 унда аьлча, Дала боху Шен Сийлахьчу Къуръанчохь, Ша адаме хаттам бийр болуш кхо х1 ума ду: адамах шех а цо лелийнчух, дийдинчух … , цуьнан доьзалх а, цуьнан даьхнех а. Цундела шен доьзал дас, я нанас охьатасар, я к1 езиг х1 ума бахьанехь вовшах а къаьстина, шайн берийн дахар дакъаздаккхар доккха къа ду. Доьзал — иза шина аг1 ор долу жоьпалла ду: денненан берашна хьалха, берийн дений-нанний хьалха.
Lен-ненан жоьпалла хьалххехь д1 адолало, бер дуьненчу даларца. Оцу дийнахь дуьйyа д1 адоло дезаш ду иза кхетош-кхиор. Бераца доьзна цхьа а х1 ума а дац к1 езиг.
Цундела бен а доцуш хьежа мегар дад оцу г1 уллакхе. Бер дуьненчу даьлча, цунна ц1 е тиллар т1 едужу дена, нагахь дийна велахь дедена а. Ц1 е тилларх лаьцна цхьа стихотворени ю Дикаев Мохьмадан.
Цу т1 ехь винчу к1 антана ц1 ераш къестош ден доттаг1 ий бохкуш, цхьана воккхачу стага олу: Гость Ненан мотт-нохчийн мотт! Х1ун хир ду дуьненахь хьол мерза, деза? Дуьненах уггаре баккхийчу тамашех цхьаъ адаман мотт бу.
Адам кхидолчу дийнатех къасточу билгалонех коьртаниг а мотт бу. Ма-дарра аьлча, адамах адам дийриг а адаман мотт бу. Дуьненах дехачу х1ора къомана а шен мотт белла Далла.
Шен ненан маттаца кхуьуш ю къоман культура, литература, искусство. Ала деза, къоман уггаре а еза, уггаре а сийлахь хазна ю оцу къоман Мотт. Буьйцучу маттаций бен цхьа а х1ума дийца йиш яц вайн, цхьана а х1уманах лаьцна х1умма а ала а, дийца а адамийн таро хир яцара, буьйцуш болу аьзнийн мотт ца хилча.
Мотт- иза къоман са, адамаллин куьзга ду, массочу х1уманан а бух бу. Цуьнца доьзна ду халкъан дерриге а дахар: уьйраш, болх, гергарло, хазахетар, халахетар, сий, яхь, хьекъал, кхетам. Халкъан кица дало лаьа суна кхузахь: « Мотт бу-къам ду, мотт бац-къам дац».
Сецна бакъ ду, мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вай къоман сий дужур ду. Вай нохчий ду. Веза-Воккхачу Далла кхоьллина вай нохчий: цо делла вайна нохчийн сибат; цо делла вайна нохчийн г1иллакхаш, ламасташ; цо белла вайна Нохчийн мотт!
Со йинчу, х1ара дерриг а Дуьне вайна совг1атанна деллачу, вайн цхьаъ бен йоцчу, кхин хилла йишйоцчу сан Ненан мотт-х1ун хир ду цул деза, цул сийлахь,цул хьоме?! Нохчийн мотт —вайн къоман аз ду, вайн къоман илли ду, вайн къомон назма ю. Ненан матто вай 1амадо Даймохк беза.
Иза адамаш массо а аг1ор вовшех кхетош болу Дала вайна белла тамашийна г1ирс бу. Дуккха а ду дуьненахь меттанаш, ткъа царна юкъахь шен меттиг д1алоцуш, къаьсташ вайн нохчийн мотт бу. Вайн мотт г1иллакхе а, оьзда а бу, мерза а бу. Иза къоман са, адамаллин куьзга а ду. Мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вайн къоман сий а дужур ду.
Цундела вайна беза, вай 1амабо вешан нохчийн мотт. Мотт д1абаьлча халкъан тезет, ловзар-синкъерам, дика-вон д1адолу. Уьш д1адевллачу халкъах халкъ ала йиш яц. Вайн халкъах, вайна кхане а йолуш, халкъ хила лаахь, уггар хьалха нохчийн мотт, олуш махиллара, баьрчче баккха беза вай. Шен мотт ца безачунна шен къам а, мохк а безар бац.
В актовом зале ГБУ «Грозненский центр социальной помощи семье и детям», прошло мероприятие, приуроченное ко Дню Чеченского языка «Ненан мотт». Родной язык - это важная часть национальной культуры, достояние народа, особенность идеологии и мышления чеченцев. Кадыровым Дала газот кобал дойла цун! Развитию и популяризации чеченского языка особое внимание уделяется Главой Чеченской Республики Рамзаном Кадыровым.