Ненан мотт — Ненаца уьйр йолуш бу, Ненан сий деш воцург къонах а вац. О важности знания и сохранения родного языка. Рассказывает в программе Азы Магомадовой «Ненан Мотт» Али Мурадов редактор Центра образовательно-информационны. ненан мотт», «Нохчийн меттан сий». нохчийн къоман аз». С 7 по 16 апреля обучающиеся старших классов готовили сочинения на конкурс «Лучшее сочинение на чеченском языке» по теме: «Ненан мотт-дахаран хазна».
7 класс сочинение по чеченскому языку
Он повторял, что, «потеряв родную речь, мы перестанем существовать как нация». Педагог Залина Бадрудиновна каждый раз призывает всех придерживаться правил чеченского менталитета, бережно относиться к обычаям своего народа и умело передавать их подрастающему поколению. Также отметила, что обычаи и традиции чеченцев - это неотъемлемая часть их повседневной жизни. Несмотря на тяжелую историю, чеченскому народу удалось сохранить свои традиции и культуру.
ХIора нохчо, нагахь санна шен халкъ а, Даймохк а безаш велахь, шен ненан мотт Iамош а, хууш а хила веза. Iамадейша дуьненан дерриге а меттанаш, амма цкъа шайн ненан мотт а Iамабай, оцу маттахь яздан а, деша а Iамадай... История народа в движении танцора Наш танец отличается от танцев других народов своей эмоциональной насыщенностью и в то же время сдержанностью, своей одухотворенностью. У чеченцев своя манера исполнения танца, непохожая ни на один другой танец мира. В чеченском танце нет расхлябанности, чванства, не соответствующих нашему менталитету движений.
Неоднократно высказывались предположения, что город уже не подлежит восстановлению.
Со-м 1алур вац генна д1авахана, хьо кхечу меттанех хийцина я боьхкина. Вайн ненан мотт хазачу, ширчу меттанех цхъаъ бу. Вайна хаало и эзар шерашкахь дуьйна т1улгаш ,б1аьвнаш т1ехь хиллачу йозанан билгалонашца, халкъан барта кхоллараллица. Ткъа х1унда ца буьйцу хьо? Со-м цецволу! Массийта эзар шерашкахь ларбеш, хазбеш вайн дайша, наноша схьабалийна хилча, ткъа вайн декхар ма ду и бийца, 1алашбан!
Хьо муха 1ало-те, со-м ца 1ало, хьо бицбина, юххехь хьо бийца цхьаъ ца хилча, аса-м хьо къоламца тептаре берзабо. Ткъа цу къоламо,тептаро ма мерза, ма ц1ена гойту вайшинна юкъахь болу безам, дог-ойла. Иштта кхойкху тилавелла, хераваьлларг ненан маттах схьакхета ша декхарийлахь хилар.
Ала деза, къоман уггаре а еза, уггаре а сийлахь хазна ю оцу къоман Мотт.
Буьйцучу маттаций бен цхьа а х1ума дийца йиш яц вайн, цхьана а х1уманах лаьцна х1умма а ала а, дийца а адамийн таро хир яцара, буьйцуш болу аьзнийн мотт ца хилча. Мотт- иза къоман са, адамаллин куьзга ду, массочу х1уманан а бух бу. Цуьнца доьзна ду халкъан дерриге а дахар: уьйраш, болх, гергарло, хазахетар, халахетар, сий, яхь, хьекъал, кхетам. Халкъан кица дало лаьа суна кхузахь: « Мотт бу-къам ду, мотт бац-къам дац».
Сецна бакъ ду, мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вай къоман сий дужур ду. Вай нохчий ду. Веза-Воккхачу Далла кхоьллина вай нохчий: цо делла вайна нохчийн сибат; цо делла вайна нохчийн г1иллакхаш, ламасташ; цо белла вайна Нохчийн мотт!
Сочинение на тему: «Ненан мотт сан дозалла»
Ненан мотт-нохчийн мотт! Х1ун хир ду дуьненахь хьол мерза, деза? Сан ненан мотт – аганан илли – нохчийн мотт, уггаре а ширачех цхьаъ. -Ненан мотт бицбиначунна х1ун та1зар хуьлу боху? Нохчийн махкахь нохчийн. Оно должно быть написан про Великую Отечественную войну. Шен ненан мотт халкъо, Сий ойбуш, Iалашбахь, Цу халкъан паргIато Цхьаммо а хьошур яц.
Сочинение ненан мотт дахаран хазна
Ненан Мотт – один из тех писателей, которые не боятся задавать сложные вопросы и вызывать дискуссии. С 7 по 16 апреля обучающиеся старших классов готовили сочинения на конкурс «Лучшее сочинение на чеченском языке» по теме: «Ненан мотт-дахаран хазна». нохчийн къоман аз». В Чечне объявили конкурс сочинений на чеченском языке Ненан мотт – сан дозалла для молодых учителей республики.
«Ненан мотт» | О важности знания и сохранения родного языка
Сан ненан мотт включает в себя не только уважение к старшим, но и заботу о них. Ненан Мотт проявляет высокую степень ответственности и преданности во всем, что делает. Неньян Мотт Аганан Илли может быть вызвана разными факторами, и каждому из нас необходимо научиться эффективно справляться с этим. Многие сочинения вызвали познавательный интерес, содержали редкие, интересные факты об историческом прошлом нашего района.
Предварительный просмотр:
- Ненан мотт – хьо ду сан дахар! - Зама
- «Бекалахь, ненан мотт, тахна» - Наурская централизованная библиотечная система
- В Грозном назвали победителей конкурса сочинений на чеченском языке
- Ненан мотт – аганан илли
- Week Teacher
Сочинение ненан мотт на чеченском языке
ненан мотт», «Нохчийн меттан сий». Пример сочинения на тему "Ненан-мотт" на чеченском языкеДанное задание направлено на расширение словарного запаса, а также на развитие навыков написания. Ненан мотт ларбеш ца хилча, цуьнан сий деш ца хилча, къам д1адолу. Нохчийн мотт –вайн къоман аз ду, вайн къоман илли ду, вайн къомон назма ю. Ненан матто вай 1амадо Даймохк беза. О важности знания и сохранения родного языка. Рассказывает в программе Азы Магомадовой «Ненан Мотт» Али Мурадов редактор Центра образовательно-информационны.
Сочинение ненан мотт аганан илли 8 класс
Наггахь хеза вайна: «Иза вовшех кхеттал бийца хиъча а тоьар дара», - олуш. Ма - дарра аьлча, и стаг шен къомах цавашар ду. Иза д1адахнарг а, хиндерг а доцу стаг ву. Цу докъазаллах Дала лардойла вай! Чекхйолуш суна Ахмадов Мусан байташ яло лаьа: Кхераме дац суна мехаш,Къизачу зуламан ор а, - Нохчийн мотт соьца мел беха, Онда бу сан лаьттахь орам. Задавайте вопросы и делитесь своими знаниями.
Открой этот вопрос на телефоне - включи камеру и наведи на QR-код!
Масала: хьехархочо жима дийцар деша доладо дешархошна, царна уггар хазделлачу меттехь соцунг1а а йой, т1едиллар до царна, аш муха чекхдоккхур дара и дийцар шаьш хилча цуьнан автор. И тайпа болх д1абахьа мегар ду дешархой шина тобане бекъна, х1ора тобано шен дийцаран чаккхенан кеп юьйцуш. Цул т1аьхь хьехархочо деригге а дийцар д1адоьшу. Кейс-технологин методаш дукхахьолахь хаарш сов дахарна т1ехьажийна йоцуш, дешархойн ладог1аран, дийцаран корматалла айъярна т1е тидам бахийтина ю. Урокашкахь таро хуьлу, хьехархочуьна дешархойн мотт бийцаран говзалла лакхаяккха. Проблемни хьал кхоллар а, оьшург лахархьама дешархошка шайга болх байтар а вовшахтухуш, цу шина некъах пайдаэцар гуш ма-хиллара, керланиг гучудалар иза бакъдарца нисло: цкъа хьалха хьехархочо ойлаяран а, бакъдаран кеп гойту, шолг1а — дешархоша шаьш я хьехархочун г1оьнца бакъдо, т1еч1аг1деш цхьаьна бакъдо. Ненан мотт 1амош, коьрта тидам т1ебахийта беза 1амор шардеш, ч1аг1деш г1о дечу тайп-тайпанчу шардаршна.
Х1унда аьлча, цкъа делахь, орфографически, пунктуационни къамелан хаамаш караберзорна г1о деш хиларна а, шозлаг1а делахь, 1амош йолу грамматически материалаш дешархошна дика йовза аьтто цара беш хиларна а. Хаарш талларан технологех ю тестови технологи. Цуьнан коьрта 1алашо ю, дешархойн хаарш толлуш, х1ораннан ша-шеца беш болу болх кхин д1а а тобар. Тестировани д1аяхьаро ч1ог1а г1о до дешархошнан 1амийнарг т1еч1аг1деш а, хьалха 1амийначунна таллам беш а, керла тема йовзуьйтуш а. Дукхахьолахь тесташца болх бечу хенахь гучудолу дешархойн хааршкахь долу кхачамбацарш. Критически ойлаяр кхиоран технологих ю синквейн. Синквейн — иза пхеа мог1анах лаьтта, къастамечу кепаца язйинчу, жимачу байтан кеп ю. Стенна оьшу синквейн: 1. Дешнийн т1аьхьало хьалаюзу.
Боцца чулацам схьабийцарна кечво. Коьртаниг каро 1амаво. Жимчу ханна кхоллархо хила таро ло. Дукхахьолахь и кхочушхуьлу. Кхузахь вайна го, синквейн язъешволчунна хаа деза, къамелан дакъош къасто, предложени х1отто, хьалхарчу дашца маь1ница дог1уш дош дало. Цу дерригено вайна таро ло, дешархойн дозуш долу къамел кхио, церан дешнийн х1онс мелла алссам яккха.
Ца ваьллачу денца шен махкара кхечу махка Iен-ваха дIавахча бицбан бакъо йац шен орамаш, шен дай мичара схьабевлла хилла. Шен дайша, наноша бийцина мотт, цара лелийна гергарлонаш, церан марзонаш, кхин а масане ду уьш. Сан ненан мотт — аганан илли — нохчийн мотт, уггаре а ширачех цхьаъ. Хьал долуш, аьхна бекаш, уьншарера схьабеана. Ас дозалла до иштта хьал долуш, аьхна, моз санна мерза болу нохчийн мотт сайн ненан мотт хиларх. Къоман истори вайн маттаца гучуйолу. Къоман истори хьал долуш мел хили а, хьал долуш бу ненан мотт. ХIокху дуьнен тIехь дуккха а къаьмнаш ду дехаш, хIораннан шен культура, Iадаташ, гIиллакхаш, ненан мотт бу.
Ткъа иза вай кхочушдан деза х1ора урокехь, муьлхха а тема 1амош. Коьртачарех ду, х1инцалерачу урокашкахь рефлексин муьрехь тайп-тайпана белхаш бар: йоццачу ханна дешархоша эссе язъяр, синквейн язъяр, шена хетарг алар, яцйина предложени т1еюзар, ша диллинчу суьртехь шен ойла гайтар. Иштта бечу белхаша, къасттина ненан мотт хьехарехь, дешархой вовшашца хьасене хуьлуьйту, шен накъостан ойла хийра ца хета, ша бинчу а, шен накъосташа бинчу а белхийн нийса мах хадо 1ема, шен ойла йийцаре йилла 1ема, кхечуьнга ладог1а 1ема. Цул сов, дешархой 1ема шаьш а, кхечара бечу белхан нийса хьесап дан а, информационни хаамаш язбан а, конспекташ х1итто а. Керлачу технологишца бан безаш болу болх х1инца а кхачо йолуш бац, цунах лаьцна дуккха а дийца дезар ду, 1ама дезар ду, шена хуург къоначу хьехархочуьнга д1адала дезар ду. Ненан мотт хьоьхучу муьлххачу хьехархочун болх т1ехьажийна бу т1екхуьу къона т1аьхье дайн ламасташца, къоман г1иллакх-оьздангаллица, иман долуш хилийтарна. Х1инцлерачу ненан меттан урокашкахь хьехархочун коьрта ши декхар ду аьлла хета суна: ненан матте дешархойн безам кхоллар; биллина ненан мотт цаьрга бийцитар. Дешаран декъехь ненан маттахь хьехар деккъа кхетар сов хилийтарна эшна 1аш дац. Цуьнан марзонца, и безаш кхиина волу дешархо, дешна ваьллачул т1аьхьа и бийца хууш а, лууш а хила веза. И бийца хууш а, лууш а хилча бен цо и буьйцур бац. Бийцича бен и кхуьур бац, бехар а бац, т1ахьене д1акховдо ненан мотт хир бац. Вайн нохчийн мотт, яхь, г1иллакх, оьздангалла юха денъярехь, вайн къам ч1аг1дарехь къахьоьгуш волчу Нохчийн Республикин куьйгалхочунна Кадыров Рамзанна а, нохчийн меттан сий-пусар деш, и мотт безаш, шен ницкъ ца кхоош иза берашна 1амош волчу массо а хьехархочунна, даггара баркалла ала лаьа. Ненан мотт кхио а, цуьнан сий-пусар дан а, дайх дисина оьзда г1иллакхаш лардан а Дала хьекъал а, хьуьнар а, могашалла а лойла вайна. И бохург цхьа а лар а йоцуш, т1 аьхьадисина цхьа цуьрриг х1 ума а доцуш стаг вар ду. Доьзал — и доь х1 у хилар, доь долор ду. Доьзал — иза боьрший, стей ши адам дино а, шен къоман 1 адато а ма бохху, цхьаьна даха а, шайн т1 аьхье йоло а вовшахкхетар ду. Нохчийн 1 адатехь доьзал да-нана, бераш хилла ца 1 а. Доьзал — иза да, нана, бераш, церан деда, денана, дейижарий, девежарий, цаьрца цхьаьна тховк1 елахь, я кертахь 1 аш болу чоьхьара кхин гергара нах а бу. Цо чулоцу цхьана дех схьабевлла шича-маьхчаллехь болу гергара нах. Доьзал, массо а декъашхо меттахь волуш, буьззина а, я буьззина боцуш а т1 ера да, я нана д1 аяьлла; я ший а д1 адаьлла гергарчу стага дола деш хила тарло. Бакъду, доьзал алар нийса хир ду, нагахь цхьаьна дехачу адамийн, ц1 ийца гергарло хилла ца 1 аш, оьздангаллин мехаллех болу кхетамаш цхьатера а, вовшашна юккъехь сий-ларам а хилахь. Доьзал кхоллар а, иза кхетош-кхиор а стагана дахарехь т1 ех1 уьттучу зерех уггаре коьртачарах цхьаъ ду, х1 унда аьлча, Дала боху Шен Сийлахьчу Къуръанчохь, Ша адаме хаттам бийр болуш кхо х1 ума ду: адамах шех а цо лелийнчух, дийдинчух … , цуьнан доьзалх а, цуьнан даьхнех а. Цундела шен доьзал дас, я нанас охьатасар, я к1 езиг х1 ума бахьанехь вовшах а къаьстина, шайн берийн дахар дакъаздаккхар доккха къа ду. Доьзал — иза шина аг1 ор долу жоьпалла ду: денненан берашна хьалха, берийн дений-нанний хьалха. Lен-ненан жоьпалла хьалххехь д1 адолало, бер дуьненчу даларца. Оцу дийнахь дуьйyа д1 адоло дезаш ду иза кхетош-кхиор. Бераца доьзна цхьа а х1 ума а дац к1 езиг. Цундела бен а доцуш хьежа мегар дад оцу г1 уллакхе. Бер дуьненчу даьлча, цунна ц1 е тиллар т1 едужу дена, нагахь дийна велахь дедена а.
Нохчийн матттах лаьцна сочинени
Данное мероприятие способствует нравственному воспитанию и патриотизму молодежи в современных условиях. Многие сочинения вызвали познавательный интерес, содержали редкие, интересные факты об историческом прошлом нашего района. Обучающиеся продемонстрировали высокий уровень знаний по чеченскому языку, творческие способности, умение изложить материал в нетрадиционных формах: в жанре рассказа, писма. По словам педагога Кубиевой Залины Бадрудиновны, каждая работа была уникальна, по-своему интересна, ребята проявили индивидуальность, яркость, образность и непосредственность.
Буьйцучу маттаций бен цхьа а х1ума дийца йиш яц вайн, цхьана а х1уманах лаьцна х1умма а ала а, дийца а адамийн таро хир яцара, буьйцуш болу аьзнийн мотт ца хилча. Мотт- иза къоман са, адамаллин куьзга ду, массочу х1уманан а бух бу. Цуьнца доьзна ду халкъан дерриге а дахар: уьйраш, болх, гергарло, хазахетар, халахетар, сий, яхь, хьекъал, кхетам. Халкъан кица дало лаьа суна кхузахь: « Мотт бу-къам ду, мотт бац-къам дац». Сецна бакъ ду, мотт вай лар ца бахь, цуьнан сий ца дахь, вай къоман сий дужур ду.
Вай нохчий ду. Веза-Воккхачу Далла кхоьллина вай нохчий: цо делла вайна нохчийн сибат; цо делла вайна нохчийн г1иллакхаш, ламасташ; цо белла вайна Нохчийн мотт! Со йинчу, х1ара дерриг а Дуьне вайна совг1атанна деллачу, вайн цхьаъ бен йоцчу, кхин хилла йишйоцчу сан Ненан мотт-х1ун хир ду цул деза, цул сийлахь,цул хьоме?!
Адам кхидолчу дийнатех къасточу билгалонех коьртаниг а мотт бу.
Ма-дарра аьлча, адамах адам дийриг а адаман мотт бу. Дуьненах дехачу х1ора къомана а шен мотт белла Далла. Шен ненан маттаца кхуьуш ю къоман культура, литература, искусство. Ала деза, къоман уггаре а еза, уггаре а сийлахь хазна ю оцу къоман Мотт.
Буьйцучу маттаций бен цхьа а х1ума дийца йиш яц вайн, цхьана а х1уманах лаьцна х1умма а ала а, дийца а адамийн таро хир яцара, буьйцуш болу аьзнийн мотт ца хилча. Мотт- иза къоман са, адамаллин куьзга ду, массочу х1уманан а бух бу. Цуьнца доьзна ду халкъан дерриге а дахар: уьйраш, болх, гергарло, хазахетар, халахетар, сий, яхь, хьекъал, кхетам.
Ледара а, дика а доьшуш болу дешархой саццаза тидамехь латторо аьтто бийр бу сатийсинчу жам1ашка кхачарехь. Тайп-тайпанчу белхийн кепех пайдаоьцуш вовшахтоьхначу уроко г1о дийр ду эвсаре а, пайде а хин йолчу кепара урокан хенах пайдаэца, дешархоша ц1ахь дечу дешаран барам харжа а. Уьш хила тарло: урок-тобанашкахь болх бар; урок-1аморан дарс; урок-кхетор; урок-гайтам; урок-проектни хьесапаш кхочушдар; урок-талламаш бар. Иштта д1ахьош болчу балхо кхачаво х1инцалерачу лехамашка, кхиадо юкъара дешаран дараш а, хаарш а УУД. Кху кепара болх баро г1о до хьехаран шайн зеделла ц1ераш, технологин кепаш юкъаяло: кхиош-1аморан, могашалла ларъяран, информационно-коммуникационни, 1оттабаккхаман-диалогин, дешаран проектированин, интерактивни технологеш и. Нохчийн меттан хьехархошна царех пайдаэца хало ду, х1унда аьлча т1ехьажа г1ирс бац, интернет чохь а нохчийн маттахь хаамаш к1еззиг бу. Делахь а, массо хьехархо лехамехь хила веза, массо аг1ор керлачунна т1екхиа г1ерташ.
Хьехархочо ша проблемни хьал а кхуллуш, иза кхочушдаран некъ лахар, гайтар. Масала: хьехархочо жима дийцар деша доладо дешархошна, царна уггар хазделлачу меттехь соцунг1а а йой, т1едиллар до царна, аш муха чекхдоккхур дара и дийцар шаьш хилча цуьнан автор. И тайпа болх д1абахьа мегар ду дешархой шина тобане бекъна, х1ора тобано шен дийцаран чаккхенан кеп юьйцуш. Цул т1аьхь хьехархочо деригге а дийцар д1адоьшу. Кейс-технологин методаш дукхахьолахь хаарш сов дахарна т1ехьажийна йоцуш, дешархойн ладог1аран, дийцаран корматалла айъярна т1е тидам бахийтина ю. Урокашкахь таро хуьлу, хьехархочуьна дешархойн мотт бийцаран говзалла лакхаяккха. Проблемни хьал кхоллар а, оьшург лахархьама дешархошка шайга болх байтар а вовшахтухуш, цу шина некъах пайдаэцар гуш ма-хиллара, керланиг гучудалар иза бакъдарца нисло: цкъа хьалха хьехархочо ойлаяран а, бакъдаран кеп гойту, шолг1а — дешархоша шаьш я хьехархочун г1оьнца бакъдо, т1еч1аг1деш цхьаьна бакъдо. Ненан мотт 1амош, коьрта тидам т1ебахийта беза 1амор шардеш, ч1аг1деш г1о дечу тайп-тайпанчу шардаршна. Х1унда аьлча, цкъа делахь, орфографически, пунктуационни къамелан хаамаш караберзорна г1о деш хиларна а, шозлаг1а делахь, 1амош йолу грамматически материалаш дешархошна дика йовза аьтто цара беш хиларна а. Хаарш талларан технологех ю тестови технологи.
Цуьнан коьрта 1алашо ю, дешархойн хаарш толлуш, х1ораннан ша-шеца беш болу болх кхин д1а а тобар. Тестировани д1аяхьаро ч1ог1а г1о до дешархошнан 1амийнарг т1еч1аг1деш а, хьалха 1амийначунна таллам беш а, керла тема йовзуьйтуш а. Дукхахьолахь тесташца болх бечу хенахь гучудолу дешархойн хааршкахь долу кхачамбацарш. Критически ойлаяр кхиоран технологих ю синквейн. Синквейн — иза пхеа мог1анах лаьтта, къастамечу кепаца язйинчу, жимачу байтан кеп ю. Стенна оьшу синквейн: 1. Дешнийн т1аьхьало хьалаюзу. Боцца чулацам схьабийцарна кечво. Коьртаниг каро 1амаво. Жимчу ханна кхоллархо хила таро ло.
Дукхахьолахь и кхочушхуьлу. Кхузахь вайна го, синквейн язъешволчунна хаа деза, къамелан дакъош къасто, предложени х1отто, хьалхарчу дашца маь1ница дог1уш дош дало.